NEDERLAND WORDT WAKKER

Het zou een niet onaanzienlijk deel van de Nederlanders kunnen zijn ontgaan [op de commerciële zenders werd er immers aanmerkelijk minder aandacht aan besteed] , dat de nationalisatie van het financiële monstrum SNS bij een evenzeer aanzienlijk deel van Nederland tot een uitbarsting van verontwaardiging en ja zeker ook woede heeft geleid.
Relatief gezien kan die reactie van de burger zonder enige behoefte aan overdrijving heftiger worden genoemd dan die in 2008/2009 toen:
– ABN/Fortis voor vele tientallen miljarden namens ons door de Staat werd gekocht. Ondanks de prognoses over een verkoop van diezelfde bank van de zijde van Bos is ABN nog steeds van ons. En in de verstreken 4 jaar heb ik weinig gehoord en gemerkt van enige winstgevendheid van die bank voor ons burgers. Wel weten we dat CEO Zalm er met 750.000 euro goed betaald wordt.
– Wouter Bos ineens out of the blue ergens 20 miljard tevoorschijn toverde om beschikbaar te houden voor de 3 andere systeembanken als zij het wat benauwd zouden krijgen. “Faster then the eye could see” slokte ING daar 10 miljard van op [waarvan een deel inmiddels wel is terugbetaald] en het zwarte schaap van dit moment SNS vroeg en kreeg 850 miljoen, welk bedrag Dijsselbloem nu voor 90% onder de noemer “sponsoring bodemloze put” kan afboeken.
Het ging toen om enorme bedragen, maar desondanks was de reactie van het volk nogal lauw. Wat wellicht toe kan worden geschreven aan de met een stalen gezicht door Bos c.s. geschetste vergezichten waarin kreten als:
– geen enkel risico voor de belastingbetaler
– het is niet uitgesloten, dat de belastingbetaler er winst op gaat maken
in vette hoofdletters werden geschreven. Er waren destijds ook al wakkere mensen, die de vergelijking trokken met het historische “u kunt rustig gaan slapen” van Colijn pal voor de inval van de Duitsers. Maar dergelijke kritikasters werden als zwartkijkers aangeduid en gemaand hun mond te houden.

En nu, in een situatie waarin er slechts het “luttel bedrag” van maximaal 10 miljard in het geding is en Dijsselbloem ons aan alle kanten verzekert dat SNS als bank en SNS als verzekeraar in basis [!] gezonde bedrijven zijn, nu dus reageert de burger hier en daar zelfs heel heftig.
Het is interessant om eens te bekijken waar deze heftigheid aan te wijten kan zijn. Laten we eens een aantal hoofdrolspelers onder de loep nemen.

SNS zelf.
We weten inmiddels, dat het om een financiële instelling gaat, die qua gedrag naadloos aansluit bij gelijksoortige instellingen, die in de afgelopen 5 jaar uit de smerige prut van de financiële sector zijn komen bovendrijven. Megalomane investeringen, objectief gezien krankzinnige risico’s, bestuurders die zichzelf buiten-proportionele salarissen en bonussen toekenden. Kortom alle elementen van een op zelfverrijking, narcisme en graaien gestoelde organisatie zijn vanaf 2006  aanwezig geweest.
Hoewel de overheid al minimaal vanaf 2009 moet hebben geweten [zie de staatssteun] dat er iets mis aan het gaan was en dat de oorzaak daarvan niet direct gerelateerd kon worden aan de financiële crisis maar veel meer aan het onverantwoorde narcistische gedrag van de top van SNS werd er ook toen al niet gepoogd om die bestuurders aan te pakken. Met hetzelfde argument wat 4 jaar later weer wordt gebruikt: er is geen wetsgrond!
Zo kon het probleemloos gebeuren, dat opper-narcist CEO Sjoerd van Keulen, na zich bij SNS te hebben laten opvolgen door een volgende gokverslaafde Latenstein, zich verzekerde van een paar prettige bestuursbaantjes, zoals bij MediQ en bij Holland Finance Centre. Vooral dat laatste zou je om kunnen lachen als het niet zo overduidelijk maakt hoe The Financial Network werkt. Want in HFC was ook de overheid zelf vertegenwoordigd, net als DNB.
Het roept een beeld op van een club, waar aasgieren zich verzamelen na zich ergens te hebben volgevreten om onder het genot van een sigaar en een drankje te overleggen  waar de volgende slachtoffers zich bevinden.
En de rol van een overheid, die inhoudt “als jullie het niet te gek maken ga gerust je gang, de belastingbetaler rekent wel af.”

De Toezichthouder DNB
In een tijdsbestek van 6 jaar is duidelijk, dat de DNB als toezichthouder 3x keihard heeft gefaald. Ten eerste als toezichthouder over de financiele sector als geheel [ING wat zichzelf bijna wurgt met derivaten, de verkoop van ABN, de misselijkmakende beloningen die de sector zichzelf gunde].
Ten tweede als vergunningverlener aan DSB [een zaak waar we ongelooflijk genoeg niets meer over horen.] Ten derde als toezichthouder op de strapatzen van van Keulen en zijn maatjes.
Ondanks de cosmetische aanpassingen bij DNB na 2008 levert de toezichthouder nog dezelfde wanprestaties, is zij nog steeds de muis die de tijger op zijn rooftocht zou moeten weerstaan.
De politiek erkent nu dat het allemaal nog niet zo loopt als men ons in 2009 verkocht. Dus heeft diezelfde politiek i.c. VVD en PvdA aangegeven via een hoorzitting de rol van DNB voor het voetlicht te willen krijgen. Dat klinkt veel krachtdadiger dan het in wezen is. Want inmiddels is duidelijk geworden, dat het belangrijkste aandachtspunt daarbij zal zijn te bepalen of DNB wel over voldoende tools beschikte om haar rol als toezichthouder adequaat te kunnen vervullen.
En dan valt je mond wijd open, grijp je alles vast in je nabijheid om niet van je stoel te flikkeren. Want exact hetzelfde aandachtspunt stond ook in 2008 boven aan de lijst van de Commissie de Wit!!!!
VVD en PvdA willen dus feitelijk hetzelfde toneelstuk nog eens opvoeren, ongetwijfeld in de verwachting, dat de burger er weer in zal trappen. En daarmee DNB schoonwassen. Het wordt dan niet “wir haben es nicht gewusst” maar wel “wir waren unbekwäm es zu schaffen”.

De Politiek
Op kabinetsniveau is er in de SNS-affaire een besluit genomen, wat in wezen niet verschilt van de beslissing destijds van 2008. De argumenten zijn ook exact dezelfde: belang van de spaarders [“het maar we doen het vooral voor u” principe] + het voorkomen van enorme schade aan de Nederlandse financiële sector [het “too big to fail”- principe]. Niets nieuws onder de zon aldus.
Maar die argumentatie roept bij even doordenken wel meteen een heel belangeijke vraag op. Want was het in 2009 niet diezelfde politiek, die uitspraken als “dit mag nooit meer gebeuren”  in de arena gooide? Was het niet diezelfde politiek, die met een lange lijst met op het oog geruststellende concept-maatregelen kwam die dat “nooit meer gebeuren” moesten garanderen?
En de volgende vraag is dan logisch: wat is er met al die concept-maatregelen gebeurd? Bankensplitsing, aanpakken bonussen , leverage-aanpassingen, noem het maar op. Ze behoorden er allemaal bij.
Het antwoord kregen we zondag in Buitenhof, toen Dijsselbloem exact hetzelfde verhaal als Bos afstak “we hadden de mogelijkheden [nog!] niet om verdere maatregelen te nemen.” Betalen was de enige optie, dat was wat Dijsselbloem in navolging van zijn roemruchte voorganger[s] in Buitenhof zei.
En hij was voorafgegaan  door de clown, die het Torentje nog steeds bewoont. Want die noemde een discussie over een salaris van 550.000 euro voor een man, die de leiding van een zieltogende financiële instelling moest overnemen “idioot”. Want, zo stelde hij ietwat verwonderd, een dergelijk salaris is immers “marktconform”. Er daarbij gemakkelijk als altijd aan voorbij huppelend, dat in dit geval marktconform moet worden uitgelegd als “conform een tot op het bot verrotte markt”. En ook onbewust wellicht daarmee onderstrepend, dat ondanks alles wat er in de afgelopen 5 jaar mis is gegaan de financiële sector in zijn perceptie nog steeds de God in Frankrijk is die hij altijd al was. Terwijl elk gezond redenerend mens zou verwachten, dat via de 10-tallen miljarden sponsoring de belastingbetaler die rol van God, maar dan in Nederland had overgenomen.
De even wrange als schrikbarende conclusie kan niet anders zijn, dat na 5 jaar crisis de politiek poppenkast met ons heeft gespeeld en in al haar arrogantie ook nog eens verwacht daar in het hoofdstuk SNS probleemloos mee door te kunnen gaan. Want er is aanwijsbaar namelijk totaal niets terechtgekomen van al die met zoveel aplomb gepresenteerde “maatregelen”. Het rapport van de Commissie de Wit is van generlei waarde geweest, maakte onderdeel uit van dat poppenspel.

De Burger
En dan die burger. Waaronder er steeds meer zijn, die ruw wakker worden geschud uit de droom, die de politiek welbewust voor hem schiep. Wouter Bos was de eerste die in 2008 zei te verwachten, dat Nederland zeker geen zware averij zou oplopen door de crisis. Heel lang hebben zijn opvolgers dat beeld ook uitgedragen. Tot medio 2012 is de meerderheid van de burgers blijven geloven in die droom, die hen vertelde, dat zij geen angst voor in gevaar komen van baan, inkomen, koopkracht, pensioen hoefden te hebben.
Toen kwam het fameuze lenteakkoord en werden de 1e contouren duidelijk van wat er op de rol stond.
Als door de hemel gezonden stonden daar Rutte [1000 euro extra voor elke werkende in Nederland] en Samsom [sociaal de crisis uit] op hun verkiezingskistjes.
Maar onvermijdelijk kwam daar januari 2013 en toen pas zag de burger wat zich al een paar jaar eerder [als hij goed opgelet had] aankondigde. De burger zag in keiharde cijfers wat de woorden van Bos uit 2008 en de verkiezingsretoriek van Rutte en Samsom uit 2012 in werkelijkheid betekenden.
En vooral dat besef, ook van wat er nog komen gaat, heeft hem in grotere aantallen dan voorheen wakker geschud. En dat verklaart, althans in mijn perceptie, in voldoende mate de heftigheid, waarmee op een op zich kleine nationalisatie van “slechts” 10 miljard wordt gereageerd.

Nederland is dus,  zo mag u uit mijn [te lange, sorry] betoog opmaken, wakker geschud. De burger beseft zelfs de impact van de woorden van  Dijsselbloem, dat de SNS-overname waarschijnlijk tot extra-bezuinigingen zullen leiden.
In de loop van februari komt het CPB met aangescherpte cijfers over 2013. Daar gaan die 10 miljard dus ook een rol bij spelen. Want toename staatschuld + verdere overschrijding van begroting zijn zaken, waarbij het Centraal Politburo de messen scherpt.
In april worden de eerste kortingen op de pensioenen, aansluitend aan de al door de overheid uitgevoerde ingreep in het netto-inkomen van veel ouderen door wat geschuif met de 1e belastingschijf, geëffectueerd. Dan zijn er weer die verwezen  blikken naar het strookje met daarop het nieuwe netto-besteedbaar inkomen.
Het bovenstaande in combinatie met de heftigheid, waarmee op het SNS-debacle werd gerageerd, ik zeg het u met enige zorg, voorspelt weinig goeds.